Kategori: Makaleler

En Ağır Horoz Kaç Kilo? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Giriş: İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsanlar, bazen en sıradan görünen şeylerden bile derin anlamlar çıkarmak isteyebilir. Bu yazı da, hayvanlar dünyasında oldukça basit görünen bir soruyu psikolojik bir perspektiften ele almayı amaçlıyor: “En ağır horoz kaç kilo?” Çoğumuzun aklında bu soru, belki de sıradan bir bilgi edinme arzusuyla başlamıştır. Ancak, bir psikolog olarak bu tür soruların altında daha derin bir anlam yatabileceğini düşünüyorum. Bu sorunun cevabı, bireysel psikolojimizin, toplumsal davranışlarımızın ve bilişsel süreçlerimizin bir yansıması olabilir. Gelin, bu basit ama düşündürücü soruyu psikolojik boyutlarda inceleyelim. Bilişsel Psikoloji:…

Arabada Kayış Ne İşe Yarar? Farklı Perspektiflerden Bir Bakış Arabaların içindeki karmaşık mekanizmaların her biri, sürüş deneyimimizi etkileyen önemli parçalarla doludur. Ancak bu sistemin bazen göz ardı edilen, bazen de tam olarak ne işe yaradığını bilmediğimiz bir parçası var: Kayış. Bu yazıda, kayışın arabada nasıl bir rol oynadığını farklı bakış açılarıyla keşfedeceğiz. Kayışın Temel İşlevi: Sürüş Sistemini Desteklemek Arabada kayış, motorun gücünü çeşitli bileşenlere ileten bir parça olarak kritik bir işlev görür. Kayışlar genellikle alternatör, klima kompresörü, direksiyon pompası, su pompası gibi parçaların çalışmasını sağlar. Bir kayış arızalandığında, bu sistemler düzgün çalışmayabilir, ki bu da arabanın genel performansını ciddi şekilde…

Zor Bulunan Kan Grubu Hangisi? Bir Hayat Kurtaran Hikâye Bazen hayat, en beklenmedik anlarda bir çözüm bulmak zorunda kalacağınız bir dizi test gibi gelir. Kimi zaman bu test, tıbbi bir krizle başlar; bazen de aradığınız cevap, insan ruhunun dayanıklılığı ve umudunun ne kadar güçlü olduğunu gösterir. Ben de size böyle bir hikaye anlatmak istiyorum. Bir kadının ve bir adamın, zor bulunan bir kan grubuyla mücadele ettikleri ve hayatta kalmak için verdiği amansız savaşı. Hikayenin kahramanlarıyla tanıştığınızda, belki onların yaşadığı duyguları hissedecek, onların yerinde olmak isteyecek, belki de bu hikaye size bir şeyler hatırlatacak. Ne olursa olsun, bu hikayenin özünde bir…

Hiçbir Neden Bitişik Yazılır? Antropolojik Bir Perspektif Dil, toplumların düşünsel yapısını, kimliklerini ve değerlerini şekillendirirken, bir kelimenin yazımı da bazen derin kültürel anlamlar taşır. Herkesin aynı dilde iletişim kurması, ortak bir anlam dünyası yaratmakla ilgilidir, ancak dilin yapı taşlarının ardında kültürel ritüeller, topluluk yapıları ve semboller bulunur. Bugün, “hiçbir” kelimesinin bitişik yazılma biçimini ele alarak, bu dilsel tercihin antropolojik arka planını keşfedeceğiz. Bu yazı, dilin nasıl bir toplumsal ritüel haline geldiğini, toplulukların kimliklerini nasıl yansıttığını ve kültürel çeşitliliği nasıl anlamamıza yardımcı olduğunu inceleyecek. Dil ve Kültür: Anlamın Toplumsal Yaratımı Bir dil, yalnızca kelimelerden ibaret değildir. Dil, toplumların tarihsel geçmişi, gelenekleri,…

Heybe Ne Demek ve Cümle İçinde Kullanımı: Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak, insan davranışlarını çözümlemeye başladığınızda, dilin derinliklerine inmek kaçınılmaz hale gelir. Dil, sadece bir iletişim aracı olmakla kalmaz, aynı zamanda insanların düşünce dünyasını, duygusal hallerini ve toplumsal bağlamlarını anlamamıza yardımcı olan bir anahtardır. “Heybe” kelimesi de, kültürel ve psikolojik anlamlarıyla, üzerinde düşünmeye değer bir kelimedir. Heybe kelimesi, yalnızca bir eşya ismi değil, insan psikolojisinde pek çok farklı anlam katmanını barındıran bir öğedir. Bu yazıda, “heybe” kelimesini psikolojik bir mercekten inceleyecek ve cümle içinde kullanımına dair daha derinlemesine bir bakış açısı sunacağız. Heybe: Dilin Psikolojik Derinliği Heybe, Türkçede…

“Her Yer De Nasıl Yazılır?”: Toplumun Dilinden Kimliğin İzlerine Toplumları anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak bazen en basit görünen soruların ardında en karmaşık dinamiklerin saklandığını fark ederim. “Heryer de mi, her yerde mi?” gibi bir yazım tartışması bile yalnızca dilin bir kuralına indirgenemez; aslında toplumsal yapının, aidiyet duygusunun ve kültürel normların bir yansımasıdır. Çünkü dil, sadece iletişim aracı değil; toplumun düşünme biçimini, kimlik algısını ve güç ilişkilerini taşıyan canlı bir organizmadır. “Her yer” ifadesini yanlış ya da doğru yazmak, bireyin eğitim düzeyinden çok, toplum içindeki konumunu, normlara uyumunu ve kendini ifade etme biçimini anlatır. Dil, Toplumun Aynasıdır Toplumsal yapılar, bireylerin…

Safrada Taş Nasıl Geçer? Geleceğin Tıbbına ve İnsan Deneyimine Dair Vizyoner Bir Bakış Bazen bir sağlık sorunu, sadece vücudumuzda değil, düşünme biçimimizde de değişim yaratır. Safra kesesi taşı da tam olarak böyle bir konu. Bugün nasıl tedavi edildiğini biliyoruz, ama gelecekte safra taşlarının nasıl “geçeceğini” hiç düşündünüz mü? Gelin birlikte, bilimsel gelişmelerden toplumsal farkındalığa uzanan bir yolculuğa çıkalım. Belki de bu yazı, bir beyin fırtınasının başlangıcı olur. — Safra Taşlarının Geçmişten Bugüne Yolculuğu Safra kesesi taşı, karaciğerin ürettiği safra sıvısındaki kolesterol veya bilirubinin kristalleşmesiyle oluşur. Yıllarca bu taşların tek çözümü cerrahi yöntemlerdi. Ancak günümüzde, diyet, ilaç tedavisi ve lazerle taş…

Güz’ün Eş Anlamlısı Ne Demek? Mevsimden Duyguya Uzanan Bir Dil Yolculuğu Dil, insanın doğayla kurduğu ilişkinin en eski tanığıdır. Her kelime, bir dönemin, bir duygunun ya da bir yaşam biçiminin yansımasıdır. “Güz” kelimesi de bu tanıklığın zarif örneklerinden biridir. Türkçede sadece bir mevsimi değil, aynı zamanda bir ruh hâlini, bir geçişi ve bir bitişin içindeki huzuru anlatır. Peki, “güz’ün eş anlamlısı” ne demektir ve bu kelimenin tarihsel, kültürel ve psikolojik derinliği nasıl şekillenmiştir? Güz Kelimesinin Kökeni ve Tarihsel Gelişimi “Güz” sözcüğü, köken itibarıyla Eski Türkçedeki “küz” biçiminden türemiştir. Ural-Altay dil ailesine ait bu kelime, ilk olarak Orhun Yazıtları’nda “sonbahar” anlamında…

Namazlarda Kamet Getirmek Farz mıdır? Deliller, Mezhepler ve Bugüne Yansımalar Siz de bazen camide kametle birlikte kalbinizin ritminin hızlandığını hissediyor musunuz? Ben hissediyorum. O kısa çağrı—“qad qāmatis-salāh”—yalnızca namazın başladığını duyurmaz; toplu bir nefes alışıdır, sıraya dizilen kalplere “şimdi buluşma vakti” der. Bugün “Namazlarda kamet getirmek farz mıdır?” sorusunu ezber bir cevapla geçmeyeceğiz; kökeninden günümüze, tartışmalı başlıklardan pratik hayata kadar samimi ama titiz bir yolculuk yapacağız. Kısa Cevap: Farz mı, Sünnet mi? Genel kabul (cumhur) şudur: Kamet farz değil, güçlü derecede tavsiye edilen bir uygulamadır (sünnet-i müekkede)—özellikle erkeklerin cemaatle kıldığı farz namazlar için. Hanbelî kaynaklarda “kifâî bir zorunluluk” (cemaatte birinin yapmasıyla…

Kaplama Maddesi Nedir? Kökeni, Bugünü ve Yarınını Beraber Açalım Bir yüzeyi elinle yokladığında hissettiğin pürüzsüzlük, bir tavanın çizilmeye direnci, telefon ekranının parmak izine karşı dayanıklılığı… Bunların arkasında, sahnenin görünmeyen kahramanı var: kaplama maddesi. Hadi bugün, atölye tozunu da laboratuvar ışıltısını da yanımıza alıp “kaplama maddesi nedir?” sorusunu hem samimi hem de derinlemesine konuşalım. Tanımın Kalbi: Kaplama Maddesi Neyi “Kaplar”? Kaplama maddesi; bir yüzeyi korumak, güzelleştirmek ya da ona yeni işlevler kazandırmak için uygulanan, metalden polimere, seramikten kompozite uzanan geniş bir malzeme ailesidir. Boya sanayiinden elektronik üretimine, diş hekimliğinden havacılığa kadar her sektörde karşımıza çıkar. Kısa tarif: Altlık (substrate) + kaplama…